کد مطلب:20752 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:5

گنجینه پرسمان » اخلاق و عرفان

الف ـ چگونه به اولياي الهي عشق بورزيم به طوري كه اين عشق شرك نباشد و در طول عشق خداوند قرار گيرد؟ ب) آيا دوستي دنيا به انداره متعارف و معمولي با دوستي خدا منافات دارد؟

الف ـ اميدواريم با نكتههايي كه در ذيل ميآوريم پاسخ مناسب را دريافت كنيد:

1. منظور از عشق الهي فقط دوست داشتن خدا نيست، بلكه دوستي خدا و هر كس و هر چيزي است كه خدا دوست دارد; قُلْ إِن كُنتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ اللَّهُ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَّحِيمٌ ;(آل عمران،31) بگو: اگر خدا را دوست داريد از من پيروي كنيد تا خدايتان دوست بدارد و گناهانتان را ببخشايد كه خداوند بخشنده و مهربان است.

2. محبت به اوليأ خدا شعاعي از محبت به خداست. به اين خاطر به آنان علاقهمند ميشويم كه خود رابنده خداوند و ناچيز ميدانند و فاني في اللّه شدهاند. بنابراين با توحيد كه به معناي يگانه دانستن و يگانه پرستيدن خدا است، هيچ گونه منافاتي ندارد.

3. صرف علاقهمند شدن به كسي شرك نيست، ولي اگر اين علاقه در رتبه محبت به خدا قرار گيرد و در عمل تعيين كننده جهت حركت انسان شود، در اين صورت اين علاقه شرك خفي است.

4. در صورتي محبت و عشق به اولياي خداوند، حجاب است كه به آنها اصالت و استقلال بدهيم و آنان را در كنار و عرض خداوند براي خود همچون معبودي بپرستيم و حال آن كه امثال شما و هر آشناي به معارف دين هرگز چنين اعتقادي نخواهد داشت. بلكه عشق ورزيدن به اهلبيت و بزرگان دين در راستاي عشق و محبت به خداوند متعال است و به عبارت ديگر، در طول محبت به خداوند متعال است.

در طول محبت خداوند به اين معنا است كه چون آنان واسطه و دوست خداوند هستند براي رضاي خدا و به دستور او به آنان عشق ميورزيم.

5. حاصل آن كه، در هر كاري كه ميخواهيم انجام دهيم، بايد خداوند در رأس فكر و هرم كارها باشد و اولياي الهي واسطهاي براي رسيدن به خداوند باشند. براي نمونه، در هنگام توسل نبايد نظر استقلالي به پيامبر و امامان: داشته باشيم، بلكه بايد مقصود آن باشد كه به مقام آنان در پيشگاه خداوند متوسل شويم اين در حقيقت، توجه به خدا است زيرا احترام به آنان به خاطر اين است كه فرستاده او بوده و در راه او گام برداشتهاند.( ر.ك: تفسير موضوعي قرآن كريم، (مراحل اخلاق در قرآن)، آيت اللّه جوادي آملي، ج 10، ص 325ـ335، مركز نشر اسرأ / تفسير نمونه، آيت اللّه مكارم شيرازي و ديگران، ج 4، ص 366، دارالكتب الاسلامية. )

ب ـ دنيا و داشتن مال و اموال در حد معمولي، يا بيشتر از آن ذاتاً مذموم نيست. اشكال كار و عيب و ايرادهايي كه در روايات و آيات درباره دنيا آمده، از چگونگي رابطه انسان و برخورد وي با دنيا است. اگر اين رابطه مثبت باشد دنيا مذموم نيست و گرنه مذموم خواهد بود.

در مورد دنيا هر فردي بايد دو گام بردارد: ابتدا لازم است، بينش خويش را نسبت به دنيا تصحيح كند و دريابد كه زندگي انسان منحصر به زندگي دنيا نيست، در دومين گام رابطه ميان دنيا و آخرت را كشف كند و با مقايسه آن دو دريابد كه رابطه بين دنيا و آخرت رابطه وسيله و هدف است.

از اين رو، در خوب يا بد بودن دنيا و داشتن مال و اموال، بايد ديد انگيزه و اراده شخص در واقع به چه چيزي تعلق گرفته است. اگر به آخرت تعلق دارد و دنيا را براي رسيدن به آن مورد توجه قرار ميدهد، اين امري پسنديده و ارزشمند است. ولي اگر در اصل دنيا را ميخواهد و به بود و نبود آخرت كاري ندارد چنين دنيايي در جاي اصلي خود قرار نگرفته و از آن مذمت ميشود، اگر چه چنين فردي اموال زيادي هم نداشته باشد; إِنَّ الَّذِينَ لاَيَرْجُونَ لِقَآءَنَا وَ رَضُواْ بِالْحَيَوَةِ الدُّنْيَا وَ اطْمَأَنُّواْ بِهَا وَ الَّذِينَ هُمْ عَنْ ءَايَـَتِنَا غَـَفِلُون # أُوْلَغكَ مَأْوَغهُمُ النَّارُ بِمَا كَانُواْ يَكْسِبُونَ ;(يونس،7ـ8) كساني كه اميدي به ديدار ما ندارند و به زندگي دنيا دل خوش كرده و بدان اطمينان يافتهاند و كساني كه از آيات ما غافلند، آنان به ]كيفر[ آنچه به دست ميآوردند، جايگاهشان آتش است.( اخلاق در قرآن، آيت اللّه مصباح يزدي، ج 1، ص 228، انتشارات موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني / بيست گفتار، شهيد مطهري، ص 236ـ251، انتشارات صدرا. )